Долоо хоногийн өмнө "Оддын дайн", "Харри Поттер" хэмээх кинонуудыг бүрэн үзээгүй, таалдаггүй гэдгээ нэгэн улаан кино фенд хуга шүүмжлүүлсэн юм байна. "Чи ер нь киноны талаар юу мэддэг юм бэ?!" хэмээн ширүүхэн надаас асууж билээ. Би үнэнээ л хэлсэн "Би юу ч мэдэхгүй ээ. Гэхдээ би өөрийн гэсэн вкустай..." л гэж. Харих замдаа бодлоо, "вкус? какой вкус?!"
"Аватар" хэмээх кино нээлтээ хийж, энэ тэндгүй л үзсэн хүмүүс сэтгэгдлээ бичин, сайныг нь магтсаар. Сурталчилгааг нь хальт харахнээ хүүхэлдэйн кино, жирийн кино хоёрыг нийлүүлээд хаячихсан юм шиг. Хар л даа, миний киноны талаарх мэдлэг нэг иймэрхүү... Зул сарын өдөр найзтайгаа үзэхээр тохирсон боловч тасалбар нь аль хэдийн зарагдаад дуусчихсан байсан тул үзэж чадаагүй юм. Нэг их үзье гэсэн ч хүсэл надад байгаагүй л дээ үнэндээ. Тэрүүхэн тэндээ, "За яахав, ямар үзье гэсэн биш..." хэмээн сэтгэлээ зассан ч үзье хэмээн уриалсан найз маань тун дурамжхан харьж билээ. Ийнхүү дараагийн өдөр нь гэрээсээ цаг гаран явсаар Тачикавагийн кино театрт үзэхээр болсон юм даа.
3-н хэмжээст кино гэхлээр, Монголд багадаа нүдний шил зүүгээд үзэж байсан "стерео(?)" кино, Дизнэйлэндэд үзэж байсан "Сансрын аян" л санаанд ордог юм. Ямар ч байсан нэмэлт 300 иен төлөн тэрхүү хар шилийг нь "түрээслэдэг" юм байна. Харааны шилэн дээрээсээ түүнийг нь зүүгээд ёстой л дөрвөн нүдэллэн байж "Аватар" киног үзэж эхэллээ.
Сэтгэгдэл? Нүд цавчихаас ч хайран санагдмаар кино байв. Харамсалтай нь миний дөрвөн нүднээс болсон уу, гурван хэмжээст дүрслэл нь тийм ч сайн санагдсангүй. Хэдэн шавж нисч, үнс будрахаас бусад хэсэг нь өөрөө дотор нь орсон мэт сэтгэл төрүүлсэнгүй. За яах вэ, кино мэддэггүй хүн юу гэж л бол юу гэж хэлэг. Гэвч агуулга нь маш сайн болсон бүтээл болсныг хэлэх хэрэгтэй. Робот болон машин техник хөгжсөн өнөө үед аль хэдийн кинон дээрх шиг аюул нүүрлээд байгаа. Хэн нэгний буруу гараар, буруу удирдлаганд л орох юм бол бүх зүйл л амьдрал дээр биелэнэ гэсэн үг. Хүн эцсийн эцэст байгалийн амьтан, байгалиа л хайрлаж хамгаалахгүй бол хэн ч биш болж дуусна гэдгийг маш сонирхолтойгоор, адал явдалтайгаар мөн харамсалтайгаар харуулсан кино байлаа. Хамт үзсэн нөхдийн хэлснээр бол харь гаригийнхан л гэхээр бөөн техник технологижсон байдаг бол энэ удаад уугуул иргэдийг тодотгон харуулснаараа өвөрмөц шийдэлтэй болсон гэнэ. Миний хувьд бол харин ч яагаад ийм сонин нүүр царайтай, ёстой л харь гаригийнхан хэмээн дүрсэлсэн нь гайхашралтай. Өнөөг хүртэл хийгдэж ирсэн харь гаригийнхантай кинон дээр ч ийнхүү эвгүйгээр дүрсэлдэг. Гэтэл дэлхийгээс гадна өөр гаригуудад амьд бие, нэн ялангуяа бас нэг өөр "хүн" төрөлхтөн оршиж байгаа нь тодорхой бол, яагаад бидэн шиг царайтай хүмүүс байж болохгүй гэж? Хүн гэдэг байнга л "хамгийн шилдэг, сайхан нь" гэсэн ойлголтоосоо тэгж их хазайж чадаагүй ч юм шиг. Гэвч энэ бол зөвхөн дүрслэлийн асуудал. Ямартаа ч хүн төрөлхтөн хэрхэн ухаангүй, болчимгүйгээсээ болж өөрсдийгөө сөнөөж, өөрсдийгөө алдаж болохыг дахин нэг сануулсан, анхааруулсан ач холбогдолтой кино болсныг нуух юун.
Кино театр луу яарцгаагаарай. Гэвч тасалбараа онлайнаар авсан нь дээр байж мэднэ шүү!!
Monday, December 28, 2009
Sunday, December 27, 2009
Санамсаргүй...
Өрөөний халаагчийн салхи нь дэндүү хуурай бас халуун байгаад тэр үү, гарч сэрүүн агаар амьсгалмаар санагдав. Байрнаасаа дөнгөж гартал нэг л танил үнэр... Дөнгөж ороод намдсан борооны үнэр, хааяад нэг Улаанбаатарт минь ордог намрын борооны сэнгэнэсэн үнэр... Энэ л намайг дуудаж гэж бодон гэрийнхээ ойр хавиар алхахаар шийдлээ. Борооны шинэхэн дуслуудаар өөрийгөө чимэн гялалзах гудамжны сайхныг гайхан, энэ тэрийг бодон явав. Хамгийн түрүүнд орж ирсэн бодол: өчигдөрхөн үзсэн "Аватар" киноны нэг хэсэг байлаа. Яагаад гэдгийг дараа бичье. Миний бодол цааш үргэлжилсээр. Түүний дараа орж ирсэн бодол: ...
"Уучлаарай, хөөе, хөөе, нэг юм асуух гэсэн юм..." гэж хэн нэгэн англиар хашхиран миний бодолд саад болсноор сая л нэг бодит ертөнцөд эргэн ирэв. Дөнгөж сая зам дээр зөрсөн охин байх юм. "Ийшээ ийшээ..." гээд л нэг газрын зургаа бариад л дайрдаг юм байна. Төөрсөн бололтой. "Аан. Энүүхэнд би, би заагаад өгье". Англиар ярьсанд гайхсан бололтой том алаг нүдээрээ баахан намайг ширтэж зогссоноо, намайг яагаад англиар ярьдгийг, энд юу хийдгийг, бас өөрөө яагаад энд байгааг, яаж ахтайгаа төөрснөө гэх мэт, асуусныг нь цэгцэлж хариу өгөхийн зав олголгүй дуржганаж гарав. "Тайван тайван, эхнээс нь цэгцтэй..." өөрийн эрхгүй амнаас нь минь гарсан үг.
Жижигхэн биетэй Ази охин, маш хүчтэй аялагатай Англи хэл, танил ч юм шиг, танихгүй хүнд шууд л ийм илэн далангүй, долоон булчирхайгаа тоочиж байгаа байдал... энэ бүхэн миний сонирхлыг татав. "Би хүргээд өгье" ийнхүү бид хоёрын яриа эхэллээ. Юмыг яаж мэдэх вэ гээд эхэндээ би бага зэрэг болгоомжилсон байдлаар харьцаж байсан ч түүний яриа улам л сонирхолтой болж, үнэн худал яриад байгааг нь сүүлдээ ялгахаа ч болив. Өөрөө Швейцарт амьдардаг, гэвч Австралид ихэнх амьдралаа өнгөрөөсөн(танил аялга гэдэг нь ийм учиртай), энд аавыгаа хайх гэж ирсэн, гэвч аав нь олдохгүй байгаа гэх мэт, миний нүдний өмнө зүгээр л киноны нэг хэсэг зурайв. Хэдхэн алхаад тэр охины байрлаж буй зочид буудалд иртэл өөдөөс ах нь гэсэн нэг залуу тосоод гараад ирэв. Миний даалгавар биелэгдчихсэн байдаг, гэтэл ингээд л явчих хайран байдаг, яриаг нь илүү тодорхой сонсмоор байдаг... Хэдэн хором саатахараа шийдлээ.
Тэр хоёрын аав ээж нь Швейцар хүмүүс юм гэнэ. Австралид аль аль нь амьдарч байсан болохоор Австрали аялга гэж жигтэйхэн. За тэр ч яах вэ, гол нь яагаад аавыгаа гэнэт хайхаар ирсэн гэдэг нь сонин байлаа. Гэнэт л одоогийнх нь ээж аав нь "аав" чинь Японд байгаа, очиж уулз гээд л зочид буудлаас авахуулаад бүх л нислэг зэргийг нь зохицуулсан юм гэнэ. Японд анх удаагаа ирж байгаа тэр хоёр маань уг нь бол Япон эцэгтэй, хоёулаа Япон нэртэй юм байх: Миёо, Рёо. Яаж ч харсан Япон царай биш ээ, асуулаа. Төрсөн эх нь Филиппин юм гэнэ. Миний толгойнд эргэлдэх тэр олон тасархай зураас арай гэж холбогдох нь тэр. Хоёрдугаар дайны үеэр Японы колон байсан Филиппинд маш олон эрлийз хүүхдүүд, нэн ялангуяа эцэггүй хүүхдүүд төрсөн. Мөн ажлаар очицгоосон Япон эрчүүд тэндээ Филиппин "эхнэр" аван, хүүхэдтэй болгочихоод орхиод ирдэг тохиолдол одоогоороо бий. 新日系人-ий асуудлууд үүнээс л үүдэлтэй. Манай хоёрын хувьд аавыгаа харж байгаагүй, аав нь одоогоор хаана байгаа нь тодорхойгүй гэхийг бодвол энэ тохиолдолд хамрах юм болов уу. Гэвч яагаад Швейцар аав ээжтэй байдаг билээ??? Бас л хоёрдугаар дайны үеэс үүдэлтэй юм болов уу... Дайны үеэр зүүн өмнөд Азид маш олон бүтэн болон хагас өнчин хүүхэд гарч ирсэн. Түүнээс хойш ч энэ үзэгдэл удаан үргэлжилж, тэдгээр хүүхдийг Америк болон Европын өндөр хөгжилтэй улсуудад өргүүлэх бизнес хөгжсөн байдаг. Үүний хамгийн том жишээ бол Солонгосоос Америк болон Европт хүүхэд өргүүлдэг "Холт" гэдэг байгууллага юм. Өмнө нь яг энэ тухай киног үзэж байсан юм байна. Ах нь 21-тэй, дүү нь 16-тай гэдгийг бодох юм бол, энэ бизнесийн оргил үеэс тэгж их зөрөхгүй байгаа юм. Хэдийгээр үнэн эсэхийг нь асууж зүрхлээгүй ч би дотроо ийнхүү бодохоор шийдэв. Нэгэнтээ миний кино зохиол эхэлчихсэн байсан учраас...
Хэдхэн хоногийн өмнө Японд хөл тавьсан манай хоёр ямартаа ч Япон эмээтэйгээ уулзаад авжээ. Эмээ нь ч гэсэн аавтай нь сураг тасраад удаж байгаа юм гэнэ. Үнэн эсэхийг мэдэхгүй ч, хүүгийнхээ тарьсэн үйлийн үрийг ийнхүү үүрч явж буй хөгшнийг өрөвдөх шиг. "Би таны ач шүү дээ" гээд л нэг л өдөр яс үндэс, арьс өнгө тэс өөр хүүхэд ороод ирвэл ямар санагдах бол. Тэр тусмаа аавыгаа нэхээд... Гэвч хүн гэдэг, хүүхэд гэдэг хүнд байнга баяр баясгалан авчрах жамтай юм хойно, мах цусныхаа тасархай болсон ач нараа хараад, ачтайгаа мэдээд жаахан ч болсон баярласан нь гарцаагүй биз. Нэгэнт амьдралдаа нэг ч удаа уулзаж байгаагүй хүмүүсийг гэртээ байлган, асран халамжлах хэцүү тул, эмээ нь ч тэр хоёрыг гэр орондоо оруулан, сайхнаар хүлээж авч чадаагүй л биз. Манай хоёр ч эмзэглэсэн шинжгүй, эмээтэйгээ уулзсан, "жижигхэн сайхан хөгшин байна лээ" хэмээн хээв нэг зочид буудалдаа буцаж ирж байх юм. Ингээд бодохоор цусан холбоо гэдэг тийм ч бөх эд биш юм шиг ээ. Аавыгаа олж уулзаж чадахгүйдээ ч тэгж их эмзэглэхгүй байгаа мэт, Японд аялах гэж ирсэн аятай л манай хоёр Японы талаар надаас асуун хэл сугалчих шахна. Би байдаг л мэдээллээ өгсөөр нэг мэдсэн цаг гаруй гадаа ярьж зогссон байв. Гадаа хүйтэн байсныг ч хэлэх үү, тэр хоёр намайг өрөөндөө урив. Анх танилцангуутаа л өрөөнд нь орох эвгүйн дээр, юмыг яаж мэдэх вэ хэмээн болгоомжилж эртхэн харих хэрэгтэйгээ хэлэн татгалзлаа. Гэсэн хэдий ч бидний яриа өндөрлөсөнгүй, дахин хагас цаг, тэр хавийн хүмүүсийг гомдоллотол байрандаа ярьж зогсдог юм байна. Маргааш эсвэл нөгөөдөр дахин уулзах боломж байгаа ч би зориуд өөрийнхөө талаар тодорхой зүйл хэлсэнгүй, утас хаягаа ч өгсөнгүй, нэрээ л хэлэн тэр хоёрыг орхин явлаа.
Хорвоо гэдэг сонин юм. Яагаад заавал өнөөдөр энэ цагт, энэ газраар алхахаар шийдэв. Яагаад ийм сонин содон хүмүүстэй уулзах болов. Яагаад би улам дотно болж, дахин уулзах болзоог тавьсангүй вэ. Ганц удаагийн уулзалтаар насан туршийн андтайгаа учирдаг гэдэг, би энэ хоёрыг яагаад тийм гэж хараагүй вэ. Хэрэв насан туршийн анд маань байсан бол би яах вэ... гэх мэт бодлууд толгойноос гарсангүй. Гэвч миний сэтгэл тэр хоёрыг тэгж мэдрээгүй бол тийм биш юм байлгүй дээ ч гэж бодох шиг... Юу юунаас илүү нэг л зүйл тодорхой бус хэвээр үлдэн, миний сэтгэлийг шаналгана. Энэ хоёрын маань Швейцар аав ээж нь яагаад гэнэт аавтай нь уулзуулахаар, тэр тусмаа ор сураггүй алга болсон хүнийг хайлгахаар Япон руу илгээв? Яагаад заавал зул сар гэдэг гэр бүлийн баяраар хоёулахныг нь явуулах болов?
"Уучлаарай, хөөе, хөөе, нэг юм асуух гэсэн юм..." гэж хэн нэгэн англиар хашхиран миний бодолд саад болсноор сая л нэг бодит ертөнцөд эргэн ирэв. Дөнгөж сая зам дээр зөрсөн охин байх юм. "Ийшээ ийшээ..." гээд л нэг газрын зургаа бариад л дайрдаг юм байна. Төөрсөн бололтой. "Аан. Энүүхэнд би, би заагаад өгье". Англиар ярьсанд гайхсан бололтой том алаг нүдээрээ баахан намайг ширтэж зогссоноо, намайг яагаад англиар ярьдгийг, энд юу хийдгийг, бас өөрөө яагаад энд байгааг, яаж ахтайгаа төөрснөө гэх мэт, асуусныг нь цэгцэлж хариу өгөхийн зав олголгүй дуржганаж гарав. "Тайван тайван, эхнээс нь цэгцтэй..." өөрийн эрхгүй амнаас нь минь гарсан үг.
Жижигхэн биетэй Ази охин, маш хүчтэй аялагатай Англи хэл, танил ч юм шиг, танихгүй хүнд шууд л ийм илэн далангүй, долоон булчирхайгаа тоочиж байгаа байдал... энэ бүхэн миний сонирхлыг татав. "Би хүргээд өгье" ийнхүү бид хоёрын яриа эхэллээ. Юмыг яаж мэдэх вэ гээд эхэндээ би бага зэрэг болгоомжилсон байдлаар харьцаж байсан ч түүний яриа улам л сонирхолтой болж, үнэн худал яриад байгааг нь сүүлдээ ялгахаа ч болив. Өөрөө Швейцарт амьдардаг, гэвч Австралид ихэнх амьдралаа өнгөрөөсөн(танил аялга гэдэг нь ийм учиртай), энд аавыгаа хайх гэж ирсэн, гэвч аав нь олдохгүй байгаа гэх мэт, миний нүдний өмнө зүгээр л киноны нэг хэсэг зурайв. Хэдхэн алхаад тэр охины байрлаж буй зочид буудалд иртэл өөдөөс ах нь гэсэн нэг залуу тосоод гараад ирэв. Миний даалгавар биелэгдчихсэн байдаг, гэтэл ингээд л явчих хайран байдаг, яриаг нь илүү тодорхой сонсмоор байдаг... Хэдэн хором саатахараа шийдлээ.
Тэр хоёрын аав ээж нь Швейцар хүмүүс юм гэнэ. Австралид аль аль нь амьдарч байсан болохоор Австрали аялга гэж жигтэйхэн. За тэр ч яах вэ, гол нь яагаад аавыгаа гэнэт хайхаар ирсэн гэдэг нь сонин байлаа. Гэнэт л одоогийнх нь ээж аав нь "аав" чинь Японд байгаа, очиж уулз гээд л зочид буудлаас авахуулаад бүх л нислэг зэргийг нь зохицуулсан юм гэнэ. Японд анх удаагаа ирж байгаа тэр хоёр маань уг нь бол Япон эцэгтэй, хоёулаа Япон нэртэй юм байх: Миёо, Рёо. Яаж ч харсан Япон царай биш ээ, асуулаа. Төрсөн эх нь Филиппин юм гэнэ. Миний толгойнд эргэлдэх тэр олон тасархай зураас арай гэж холбогдох нь тэр. Хоёрдугаар дайны үеэр Японы колон байсан Филиппинд маш олон эрлийз хүүхдүүд, нэн ялангуяа эцэггүй хүүхдүүд төрсөн. Мөн ажлаар очицгоосон Япон эрчүүд тэндээ Филиппин "эхнэр" аван, хүүхэдтэй болгочихоод орхиод ирдэг тохиолдол одоогоороо бий. 新日系人-ий асуудлууд үүнээс л үүдэлтэй. Манай хоёрын хувьд аавыгаа харж байгаагүй, аав нь одоогоор хаана байгаа нь тодорхойгүй гэхийг бодвол энэ тохиолдолд хамрах юм болов уу. Гэвч яагаад Швейцар аав ээжтэй байдаг билээ??? Бас л хоёрдугаар дайны үеэс үүдэлтэй юм болов уу... Дайны үеэр зүүн өмнөд Азид маш олон бүтэн болон хагас өнчин хүүхэд гарч ирсэн. Түүнээс хойш ч энэ үзэгдэл удаан үргэлжилж, тэдгээр хүүхдийг Америк болон Европын өндөр хөгжилтэй улсуудад өргүүлэх бизнес хөгжсөн байдаг. Үүний хамгийн том жишээ бол Солонгосоос Америк болон Европт хүүхэд өргүүлдэг "Холт" гэдэг байгууллага юм. Өмнө нь яг энэ тухай киног үзэж байсан юм байна. Ах нь 21-тэй, дүү нь 16-тай гэдгийг бодох юм бол, энэ бизнесийн оргил үеэс тэгж их зөрөхгүй байгаа юм. Хэдийгээр үнэн эсэхийг нь асууж зүрхлээгүй ч би дотроо ийнхүү бодохоор шийдэв. Нэгэнтээ миний кино зохиол эхэлчихсэн байсан учраас...
Хэдхэн хоногийн өмнө Японд хөл тавьсан манай хоёр ямартаа ч Япон эмээтэйгээ уулзаад авжээ. Эмээ нь ч гэсэн аавтай нь сураг тасраад удаж байгаа юм гэнэ. Үнэн эсэхийг мэдэхгүй ч, хүүгийнхээ тарьсэн үйлийн үрийг ийнхүү үүрч явж буй хөгшнийг өрөвдөх шиг. "Би таны ач шүү дээ" гээд л нэг л өдөр яс үндэс, арьс өнгө тэс өөр хүүхэд ороод ирвэл ямар санагдах бол. Тэр тусмаа аавыгаа нэхээд... Гэвч хүн гэдэг, хүүхэд гэдэг хүнд байнга баяр баясгалан авчрах жамтай юм хойно, мах цусныхаа тасархай болсон ач нараа хараад, ачтайгаа мэдээд жаахан ч болсон баярласан нь гарцаагүй биз. Нэгэнт амьдралдаа нэг ч удаа уулзаж байгаагүй хүмүүсийг гэртээ байлган, асран халамжлах хэцүү тул, эмээ нь ч тэр хоёрыг гэр орондоо оруулан, сайхнаар хүлээж авч чадаагүй л биз. Манай хоёр ч эмзэглэсэн шинжгүй, эмээтэйгээ уулзсан, "жижигхэн сайхан хөгшин байна лээ" хэмээн хээв нэг зочид буудалдаа буцаж ирж байх юм. Ингээд бодохоор цусан холбоо гэдэг тийм ч бөх эд биш юм шиг ээ. Аавыгаа олж уулзаж чадахгүйдээ ч тэгж их эмзэглэхгүй байгаа мэт, Японд аялах гэж ирсэн аятай л манай хоёр Японы талаар надаас асуун хэл сугалчих шахна. Би байдаг л мэдээллээ өгсөөр нэг мэдсэн цаг гаруй гадаа ярьж зогссон байв. Гадаа хүйтэн байсныг ч хэлэх үү, тэр хоёр намайг өрөөндөө урив. Анх танилцангуутаа л өрөөнд нь орох эвгүйн дээр, юмыг яаж мэдэх вэ хэмээн болгоомжилж эртхэн харих хэрэгтэйгээ хэлэн татгалзлаа. Гэсэн хэдий ч бидний яриа өндөрлөсөнгүй, дахин хагас цаг, тэр хавийн хүмүүсийг гомдоллотол байрандаа ярьж зогсдог юм байна. Маргааш эсвэл нөгөөдөр дахин уулзах боломж байгаа ч би зориуд өөрийнхөө талаар тодорхой зүйл хэлсэнгүй, утас хаягаа ч өгсөнгүй, нэрээ л хэлэн тэр хоёрыг орхин явлаа.
Хорвоо гэдэг сонин юм. Яагаад заавал өнөөдөр энэ цагт, энэ газраар алхахаар шийдэв. Яагаад ийм сонин содон хүмүүстэй уулзах болов. Яагаад би улам дотно болж, дахин уулзах болзоог тавьсангүй вэ. Ганц удаагийн уулзалтаар насан туршийн андтайгаа учирдаг гэдэг, би энэ хоёрыг яагаад тийм гэж хараагүй вэ. Хэрэв насан туршийн анд маань байсан бол би яах вэ... гэх мэт бодлууд толгойноос гарсангүй. Гэвч миний сэтгэл тэр хоёрыг тэгж мэдрээгүй бол тийм биш юм байлгүй дээ ч гэж бодох шиг... Юу юунаас илүү нэг л зүйл тодорхой бус хэвээр үлдэн, миний сэтгэлийг шаналгана. Энэ хоёрын маань Швейцар аав ээж нь яагаад гэнэт аавтай нь уулзуулахаар, тэр тусмаа ор сураггүй алга болсон хүнийг хайлгахаар Япон руу илгээв? Яагаад заавал зул сар гэдэг гэр бүлийн баяраар хоёулахныг нь явуулах болов?
Subscribe to:
Posts (Atom)